19.03.2020

Uprawnienia pracodawcy do wydania pracownikowi polecenia pracy zdalnej wynikają wprost z zapisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz.374). Zgodnie z jej art. 3:

W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).

Należy przy tym pamiętać, że:

1. jest to przepis szczególny, który będzie miał zastosowanie tylko w okresie stanu zagrożenia epidemiologicznego.  Ustawa nie określa maksymalnego okresu wykonywania pracy zdalnej. Decyzja w tym zakresie należy do pracodawcy – może to być czas oznaczony, jednakże uzasadniony przeciwdziałaniem COVID-19. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że art. 3 ustawy utraci moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy (art. 36 ustawy),
2. w rozumieniu ustawy za „przeciwdziałanie COVID-19” rozumie się wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby. Zatem przesłanki polecenia pracownikowi pracy zdalnej są szerokie i w praktyce każdy pracodawca, choćby ze względu na profilaktykę, może polecić pracownikom pracę zdalną,
3. pojęcie „praca zdalna” jest pojęciem szerszym niż pojęcie telepracy – praca zdalna w rozumieniu tej ustawy polega po prostu na wykonywaniu pracy poza miejscem jej stałego wykonywania na polecenie pracodawcy i w celu przeciwdziałania COVID-19. Do pracy zdalnej nie mają zatem zastosowania obowiązki pracodawcy wynikające z rozdziału IIb Kodeksu Pracy. W szczególności nie obowiązuje wymóg wynikający z art. 67¹¹ par. 1: 

„§ 1. Pracodawca jest obowiązany:

1) dostarczyć telepracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy w formie telepracy, spełniający wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego,

2) ubezpieczyć sprzęt,

3) pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu /…/”

Oznacza to, że pracodawca może wyrazić zgodę na wykonywanie pracy zdalnej także przy wykorzystaniu prywatnego sprzętu pracownika.

Określając zasady pracy zdalnej należy pamiętać o zapewnieniu bezpieczeństwa danych osobowych, przetwarzanych w jej trakcie. W tym celu można posiłkować się poradnikiem opublikowanym przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (w załączeniu). Swoje wskazówki na ten temat opublikowało także Ministerstwo Cyfryzacji, które zaleca m.in. aby pracownicy:

Pełny tekst dostępny jest pod tym linkiem